Warunki utrzymania ptaków łowczych

Ogólne warunki utrzymania ptaków łowczych.

Sokolnictwo, poprzez bliski kontakt z ptakami a szczególnie możliwość obserwowania ich w swobodnym locie, daje wiele satysfakcji, przeżyć i emocji. Aby jednak to osiągnąć, trzeba włożyć wiele czasu i własnej pracy w prawidłowe utrzymanie, ułożenie i prowadzenie ptaków łowczych. Wiele osób, zgłaszających chęć uprawiania sokolnictwa, rezygnuje z tego po zapoznaniu się z wymaganiami, jakie stawia ta dziedzina. Dość wspomnieć, iż spośród członków Gniazda Sokolników PZŁ posiadających wiedzę i fachowe przygotowanie, blisko połowa nie zajmuje się praktycznym sokolnictwem dlatego, iż nie posiada odpowiednich warunków do utrzymania i prowadzenia ptaka łowczego. Jest to więc temat podstawowy, od którego należy zaczynać jakiekolwiek rozważania o praktycznym uprawianiu sokolnictwa. Warunki utrzymania ptaków łowczych mają bowiem wpływ na ich zdrowie i psychikę a w efekcie także na proces układania oraz sprawność łowiecką. Jeśli odpowiednio zadbamy o te wszystkie czynniki, możemy liczyć na wspomniane we wstępie miłe przeżycia i satysfakcję z włożonej pracy. Dlatego każdy, kto chciałby zajmować się uprawianiem sokolnictwa, powinien dobrze rozważyć własną sytuację i możliwości w tym zakresie.

Sokolnictwo jest przede wszystkim zajęciem czasochłonnym. Zarówno ułożenie ptaka drapieżnego – dzikiego i nieufnego wobec człowieka, jak i jego dalsze prowadzenie, wymaga sporo czasu, cierpliwości i systematyczności. Ptaki są aktywne rano i po południu, dlatego w sezonie treningów i polowań (od sierpnia do lutego) właśnie w tych porach musimy im codziennie poświęcać 1-2 godziny. Większość sokolników wykorzystuje aktywność popołudniową, trenując ptaki po powrocie z pracy. Na przełomie jesieni i zimy, kiedy zmierzch zapada już około godziny 15.00, treningi muszą się odbywać odpowiednio wcześniej. Należy również brać pod uwagę fakt, iż czasem mogą nastąpić nieprzewidziane okoliczności, jak np. zagubienie ptaka, jego niechęć powrotu do sokolnika czy też atak na dalszą odległość i trudności w jego odnalezieniu, które przeciągną normalny czas do kilku godzin. Znacznie mniej czasochłonne jest utrzymanie ptaka w okresie spoczynkowym (od marca do sierpnia), które wymaga jedynie codziennego karmienia i doglądania w wolierze. Jednak wyjazd na dłuższy letni urlop może być już pewnym problemem. Podobnym utrudnieniem w uprawianiu sokolnictwa może być także charakter pracy zawodowej, jeśli wymaga ona częstych wyjazdów lub dyspozycyjności o różnych porach, które wykluczają systematyczność. Ważnym czynnikiem jest także charakter miejsca zamieszkania – dom, jego otoczenie i odległość do obwodu łowieckiego, które mają znaczenie zarówno dla sokolnika, jak i jego ptaków, zwłaszcza w zakresie sposobu ich utrzymania. Optymalnym byłoby tu posiadanie wolno stojącego domu z działką, znajdującego się na terenie obwodu łowieckiego. Ptaki znajdują się wtedy na podwórku pod stałą kontrolą domowników, a wyjścia lub wyjazdy na codzienne treningi są mniej kłopotliwe i nie zajmują dużo czasu. Niestety, wiele osób nie posiada tak komfortowej sytuacji, co oczywiście nie przekreśla możliwości uprawiania sokolnictwa, jednak może stwarzać pewne komplikacje. Największym utrudnieniem jest mieszkanie w centrum większego miasta a zwłaszcza w bloku, gdzie utrzymanie ptaków jest praktycznie niemożliwe. Również, tereny podmiejskie bywają niebezpieczne dla ptaków, ze względu na liczne płoty i linie sieci energetycznych.

Na koniec należałoby także wspomnieć i o tym, że układanie, prowadzenie i polowanie z ptakami łowczymi, co dotyczy zwłaszcza jastrzębi, wymaga niemałej sprawności fizycznej.

Prawidłowe warunki i zasady utrzymania ptaków łowczych

Ptaki łowcze, posiadane przez sokolników do celów łowieckich i hodowlanych, są dla nich wysokiej klasy zwierzętami użytkowymi, których utrzymanie wymaga wielu starań praktycznych i formalno-prawnych. Zapewnienie prawidłowych warunków utrzymania w niewoli jest podstawą ich zdrowia i sprawności. Co prawda, nie ma w tej dziedzinie wymogów ściśle określonych przepisami prawnymi. Stosuje się jednak, opracowane na podstawie wielu lat praktyki, międzynarodowe standardy opracowane min. przez specjalistów z dziedziny weterynarii czy zoologii. Sokolnicze metody i warunki utrzymania ptaków drapieżnych zapewniają im trzy podstawowe, naturalne potrzeby: możliwość swobodnego latania, polowania i rozmnażania. Takich możliwości nie stwarza żaden inny sposób utrzymania drapieżników w niewoli. Chociaż niektóre metody stosowane przez sokolników mogą się wydawać uciążliwe dla ptaków ( pęta na nogach, rzemienie, linki i kapturki – używane w sezonie treningów i polowań ), to mają one swoje uzasadnienie i służą utrzymaniu ich w jak najlepszym stanie upierzenia i sprawności fizycznej. Można to sprawdzić porównując wygląd ptaków drapieżnych utrzymywanych w ogrodach zoologicznych. Przedstawione poniżej wskazówki są zgodne min. z zaleceniami Grupy Roboczej ds. Sokolnictwa przy Międzynarodowej Radzie Łowiectwa i Ochrony Zwierzyny (CIC).

Zasady ogólne

  1. Osoba utrzymująca ptaki łowcze musi zapewnić im właściwe warunki przebywania w niewoli oraz odpowiedni pokarm, w miarę możliwości zbliżony do naturalnego.
  2. Ptaki utrzymywane w niewoli muszą mieć możliwość schronienia przed deszczem, silnym wiatrem czy palącym słońcem, poprzez przemieszczenie się w odpowiednie miejsce.
  3. W okresie letnim, ptaki powinny mieć stale udostępnioną świeżą wodę do picia i kąpieli.Woliery i bezpośrednie sąsiedztwo ptaków trzymanych na uwięzi, muszą być regularnie sprzątane z resztek karmy i nagromadzonych odchodów.
  4. Powierzchnie, na których przesiadują ptaki drapieżne, powinny mieć chropowatą strukturę ( naturalna kora, korek lub sztuczne wykładziny ) co zapobiega powstawaniu odcisków pod stopami.
  5. Pęta (rzemyki na nogach) powinny być wykonane z mocnej i miękkiej skóry oraz regularnie natłuszczane, co przeciwdziała otarciom i deformacji łuski na skoku.
  6. Ptaki puszczane do swobodnych lotów, powinny być zaopatrzone w tabliczki adresowe właściciela.

 

Opracował: Henryk Mąka