Psy podsokole

Chociaż ptaki drapieżne mają wrodzony lęk przed psem, to dość szybko go przełamują. Zwłaszcza podczas polowania, kiedy kojarzą go z podrywającą się zwierzyną. Dobry pies myśliwski w polowaniu z bronią na ptactwo, często stanowi o sukcesie myśliwego. Podobnie jest w wypadku sokolnika i jego ptaka łowczego. W polowaniu z jastrzębiem, którego puszcza się z rękawicy za poderwaną zwierzyną, można się co prawda obyć bez psa, chociaż sukcesy będą znacznie mniejsze. Natomiast, w przypadku sokołów i klasycznego polowania z czatów, dobry pies jest sprawą podstawową. Tutaj bowiem wypłasza się zwierzynę dopiero wtedy, gdy sokół osiągnie odpowiednią wysokości i pozycję do wykonania ataku. Oprócz tego, iż dobrze ułożony pies oszczędza nam przeszukiwania pustego terenu, to lokalizując zwierzynę pozwala na ocenę sytuacji – przewidzenie kierunku jej ucieczki oraz przygotowanie się do puszczenia ptaka w pościg. W polowaniu z jastrzębiem jest to bardzo ważne, gdyż np. bażant czy kuropatwa są szybsze od niego. Z tego względu należy puszczać go do ataku z dość bliskiego dystansu i równocześnie z podrywającą się zwierzyną, gdyż potencjalna zdobycz i tak ma przewagę. Nawet chwilowe zagapienie się w tym momencie, znacznie ogranicza szansę efektywnego pościgu.

Psy myśliwskie używane w sokolnictwie nie muszą być specjalnie układane do tego celu. Część sokolników, którzy polują także z bronią, używa zwykle tych samych psów w obu przypadkach. Ważne jest jednak to, aby pies i ptak znały się wcześniej. Przy czym, zwykle nie chodzi tu o konkretne osobniki, lecz o samo wzajemne obycie obu zwierząt. Bardzo ważny jest ich pierwszy kontakt, który powinien być stopniowy – najpierw z pewnej odległości, potem coraz bliżej. Szczególnie należy uważać na psy porywcze, które swym gwałtownym zachowaniem mogą ptaka potrącić lub przestraszyć, co zrazi go na długi okres. Jeśli zwierzęta przyzwyczają się do siebie, hierarchia powoli ustali się sama. Psy pracujące z ptakami czują do nich pewien respekt i wiedzą, że nie należy ich z bliska obwąchiwać czy też przeszkadzać w jedzeniu. W przeciwnym razie, grozi to bolesnym chwytem szponami za kufę, który długo się odczuwa. Najczęściej obeznanie ptaka z „własnym” psem działa także na inne. Czasami jednak może on wykazywać strach przed psem o znacznie odmiennym umaszczeniu czy wielkości niż ten, którego zna na co dzień.

Ogólne, podstawowe cechy psa podsokolego to karność i dobra stójka. Natomiast rasę dobiera się zwykle do rodzaju ptaka, z jakim będziemy polować. W przypadku sokołów, z którymi poluje się na otwartych polach, używa się zwykle wyżłów brytyjskich (najczęściej pointerów), szybko przekładających duże przestrzenie. Jeśli wystawią one zwierzynę nawet kilkaset metrów od sokolnika, to doświadczony sokół leci natychmiast nad nie i oczekuje zwierzyny. Z kolei w polowaniu z jastrzębiem, odbywającym się zwykle wśród remiz, drzew i krzewów, lepiej sprawdzają się wyżły ras kontynentalnych. Pracują one bliżej sokolnika i są odporniejsze na trudne warunki terenowe. Poza wyżłami, w sokolnictwie rzadko używa się innych ras psów myśliwskich, i jeśli już – to są to przedstawiciele szeroko rozumianej grupy „małych ras”.[HM]

W praktyce istotniejszym jest wybór dobrego przedstawiciela rasy, niż konkretnie danej rasy. Sama bowiem przynależność do określonej rasy, nie gwarantuje nam posiadania przez niego odpowiednich cech wrodzonych.