Białozór (Falco rusticolus)

Największy gatunek sokoła. Znacznie większy od sokoła wędrownego. Budowa bardzo krępa i masywna. Sylwetka w locie typowa dla sokołów jednak znacznie szersza nasada skrzydła i nieco bardziej zaokrąglona niż u sokoła wędrownego końcówka skrzydła. W locie często zdarza mu się zawisać w miejscu w trzepoczącym locie podobnie jak pustułka, czego nie robią sokoły wędrowne. Gatunek występujący na dalekiej północy w Eurazji gdzie zasiedla tundrę i północną tajgę oraz północne rejony krajów skandynawskich, Kamczatkę, Alaskę, część terytorium Kanady wraz z półwyspem Labradorskim oraz Islandię i Grenlandię. Gnieździ się w zależności od zasiedlanego biotopu w nadrzewnych gniazdach innych ptaków, na pólkach skalnych (często na klifach, w koloniach ptaków morskich). Znane tez są przypadki lęgów naziemnych zwłaszcza w tundrze.

Umaszczenie jest najbardziej zróżnicowane ze wszystkich gatunków sokołów w zależności od rejonu występowania. Białe ptaki są typowe dla terenu Alaski i rosyjskiej tundry. U tej odmiany barwnej typowy dla sokołów wąs na policzku jest właściwie niewidoczny, a głowa, spód ciała a czasem również sterówki są śnieżnobiałe. Jedynie na pokrywach grzbietowych oraz końcówkach lotek widoczne są ciemne prążki. Nieco ciemniejsze ptaki określane przez sokolników, jako „srebrne” można spotkać między innymi na Islandii, oraz w południowych areałach występowania w Kanadzie i Eurazji. U tych ptaków w dorosłej szacie grzbiet może przypominać płaszcz dorosłego sokoła wędrownego jednak w znacznie jaśniejszym odcieniu. Na klatce piersiowej widać nieliczne prążki i plamki. W szacie młodocianej przypominają nieco raroga jednak zamiast brązów dominują odcienie szarości. Na Półwyspie Labradorskim w Kanadzie można spotkać białozory o bardzo ciemnym upierzeniu, które czasem może być niemal jednolicie czarne. Wciąż toczą się również spory o to czy ciemny, duży altaicus jest podgatunkiem raroga czy też białozora.

Waga samców to od 950g do 1350g a samice ważą od 1200g do 2100g.

Białozór jest wszechstronnym drapieżnikiem i korzysta ze źródła pokarmu, które jest najłatwiej dostępne. Poluje na ptaki od wielkości pardwy, do tak dużych jak łabędzie i gęsi. Białozory żyjące na nadmorskich klifach chętnie polują na ptactwo morskie. Dobrze radzą sobie również ze zwierzyna naziemną. Bez problemu radzą sobie ze ssakami do wielkości zająca. W niektórych rejonach zające maja bardzo duży udział w diecie tych ptaków. W czasie migracji lemingów chętnie chwytają te gryzonie. Ich najczęstsza taktyka łowiecka to szybki lot patrolowy na niskim pułapie i szybka pogoń za spłoszoną zwierzyną. Pomimo znacznych rozmiarów jest bardzo szybki i w locie poziomym nie ma sobie równych. Jest również bardzo wytrzymały i potrafi gonić za ofiarą dalej niż inne ptaki drapieżne.

W sokolnictwie bardzo ceniony i uważany za najcenniejszego spośród sokołów. Jest obiektem westchnień każdego sokolnika jednak, jako gatunek z dalekiej północy jest dość delikatny i podatny na choroby a zwłaszcza na aspergilosis. Ten brak wrodzonej odporności jest spowodowany faktem, iż przy niskich temperaturach w jego naturalnym biotopie ilość chorobotwórczych mikrobów jest znacznie mniejsza.[DD]